Serwo hamulca
Serwo hamulcowe – funkcja i zasada działania
Serwo hamulca, czyli inaczej podciśnieniowy układ wspomagania hamowania, jest powszechnie stosowane w samochodach już od niemal 100 lat. Dzięki zastosowaniu go wciśnięcie pedału hamulca wymaga mniejszej siły, przez co możliwe jest zastosowanie skuteczniejszej pompy hamulcowej, a więc znaczne zwiększenie siły hamowania i jednocześnie ułatwienie obsługi pojazdu przez kierowcę.
Serwa hamulca nie zmieniły swojej ogólnej budowy i zasady działania od 1927 roku, kiedy to urządzenie zostało opatentowane. Wewnątrz metalowej puszki w kształcie dysku umieszczona jest membrana połączona z trzpieniem tłoka pompy hamulcowej. Przestrzeń przed membraną połączona jest układem dolotowym silnika, w którym panuje podciśnienie. Druga komora wyposażona jest w dwa zawory, pierwszy łączy ją z komorą podciśnieniową, drugi z atmosferą zewnętrzną. Gdy kierowca nie naciska na pedał hamulca, otwarty jest zawór łączący obie komory. W momencie rozpoczęcia hamowania zostaje on zamknięty, a otwiera się drugi zawór. Po jednej stronie membrany występuje podciśnienie, po drugiej ciśnienie atmosferyczne. Taki układ tworzy siły, które wspomagają przesunięcie tłoczka pompy hamulcowej.
Samochody z silnikami diesla i elektryczne (w tym hybrydy plug-in), nie wytwarzają stałego podciśnienia w układzie dolotowym (lub nie mają takiego układu). W takich systemach stosuje się pompy próżniowe, które wytwarzają podciśnienie. Pompa może być napędzana mechanicznie lub elektrycznie.
Kiedy należy wymienić serwo hamulcowe i jak to zrobić?
Serwo to bardzo ważny element układu hamulcowego. Bez niego uzyskanie odpowiedniego ciśnienia pompy, a więc i siły hamowania, jest niezwykle trudne. Awaria wspomagania hamulców objawia się bardzo twardym, trudnym do wciśnięcia pedałem hamulca, ale nie zawsze oznacza to uszkodzenie samego serwa.
W pracy wspomagania hamulców ważną rolę odgrywa szczelność przewodów podciśnieniowych. Jeżeli dojdzie do ich uszkodzenia, po obu stronach membrany będzie panować stałe ciśnienie atmosferyczne i mimo tego, że serwo hamulcowe będzie sprawne, to nie będzie spełniać swojej funkcji. W samochodach z silnikiem diesla awarii częściej od serwa ulega pompa próżniowa.
Identycznie jak awaria serwa hamulca może objawiać się zużyty płyn. Ze względu na jego higroskopijność w czasie użytkowania stężenie wody w płynie rośnie. Woda jest fatalnym czynnikiem do układów hydraulicznych, dlatego, gdy stanowi ona dużą część składu płynu, pompa nie jest w stanie odpowiednio pracować i stawia duży opór, odczuwalny mimo sprawnego wspomagania.
Zanim przystąpisz do wymiany serwa, sprawdź cały układ hamulcowy, stan i poziom płynu, przewody podciśnieniowe i pompę próżniową (jeżeli występuje). Serwa to dość drogie części zamienne, dlatego warto wcześniej wyeliminować inne możliwości.
Samo serwo należy sprawdzić za pomocą wakumetru (miernika podciśnienia). Podciśnienie powinno wzrastać po wciśnięciu hamulca. Jeżeli ciśnienie staje się dodatnie, oznacza to uszkodzenie membrany lub zaworu pomiędzy komorami. Jeżeli podciśnienie jest stałe, oznacza to awarię zaworu łączącego z atmosferą. W obu przypadkach niezbędne jest sięgnięcie po nowe serwo hamulcowe.
Wymiana serwa jest bardzo łatwa, ale wymaga demontażu pompy hamulcowej. Nie da się tego zrobić, gdy w układzie będzie znajdować się płyn. Ze względu na wpływ, jaki mają układy hamulcowe na bezpieczeństwo, zaleca się, by zajął się tym specjalista.
Serwo hamulca – nie lekceważ problemów!
Samochód, w którym nie działa serwo hamulcowe, jest niesprawny i nie powinien poruszać się po drogach. Układy zaprojektowane do pracy ze wspomaganiem wymagają niezwykle dużej siły nacisku na tłok pompy, która przekracza możliwości fizyczne większości ludzi.
Dzięki membranie serwa większość siły wytwarzane jest wewnątrz wspomagania. Jeżeli serwo będzie niesprawne, całą siłę będziesz musiał wygenerować stopą, naciskając na pedał. Skuteczność hamowania będzie bardzo niska i zatrzymanie auta nawet z niewielkiej prędkości, będzie wymagało długiego dystansu.
Serwo hamulcowe to jeden z podstawowych elementów układu hamowania, dlatego podobnie jak w przypadku innych elementów bezpieczeństwa czynnego, należy jak najszybciej usuwać jego awarie. Dzięki temu unikniesz wielu niebezpiecznych sytuacji na drodze.
Kupując serwo, warto sięgać po produkty sprawdzonych i renomowanych firm. Jeżeli wybierzesz część odpowiedniej jakości, będzie ona niezawodna przez wiele następnych lat. Chociaż dobrej klasy serwa są częściami kosztownymi, inwestycja z pewnością będzie się opłacać. W przypadku układów hamulcowych odradza się stosowanie części używanych czy pochodzących z niepewnych źródeł.
FAQ
Do czego służy serwo hamulcowe?
Serwa hamulcowe są odpowiedzialne za regulowanie i wzmacnianie siły zatrzymywania. To właśnie dzięki tym elementom kierowca może wyczuć pedał hamulca. Bez serwa hamowanie byłoby bardzo trudne i wymagało o wiele większej siły nacisku.
Kiedy należy wymienić serwo hamulcowe?
Serwo hamulcowe może ulegać awariom i usterkom. Objawami, które mogą wskazywać na uszkodzenie tego podzespołu, są:
- wycieki płynu hamulcowego w jego okolicy (które najczęściej są zwiastunem nieszczelności elementu);
- charakterystyczne syczenie, które jest słyszalne, gdy dojdzie do nieszczelności;
- wyczuwalne zwiększenie twardości pedału hamulca i skrócenie jego skoku. Mogą wówczas pojawić się problemy z dociśnięciem stopy do podłogi. Samo hamowanie staje się gwałtowniejsze.
Jeśli zauważysz wspomniane objawy, to najprawdopodobniej odpowiada za nie serwo hamulcowe. W takim wypadku najlepszym rozwiązaniem jest wymiana elementu. Jest to ważne ze względów bezpieczeństwa, ponieważ uszkodzone serwo może powodować osłabienie działania hamulców, co naraża Cię na wypadki.
Jak dobrać serwo hamulcowe?
Wybierając ten element, zwróć uwagę przede wszystkim na to, czy serwo hamulcowe będzie pasować do modelu i rocznika pojazdu. Jeśli chcesz mieć absolutną pewność, czy serwo będzie dobre dla Twojego auta, sprawdź numery OE (Original Equipment), które pozwalają określić oryginalne wyposażenie.